Teatr A TURMA DO DIONÍSIO z Santo Ângelo w Brazylii będzie gościem VIII Międzynarodowego Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu, który odbędzie się w dniach 1-7 czerwca 2018 roku. Brazylijski teatr wystąpi z premierą monodramu opartego na opowiadaniach z „Sanatorium pod klepsydrą”. To pierwszy brazylijski spektakl teatralny dedykowany Brunonowi Schulzowi. Prozę Schulza na portugalski przełożył Henryk Siewierski, mieszkający od 1986 roku w Brazylii, profesor Universidade de Brasilia. Mieliśmy już przyjemność gościć Profesora na Festiwalu w Drohobyczu.

A Turma do Dionísio powstał w 1986 roku. Grupę założyli młodzi ludzie związani z Teatro Universitario de Santo Ângelo, pragnący szukać nowych form teatralnej ekspresji i nowej publiczności poza kręgiem akademickim. Pierwszy spektakl wystawili w roku następnym. Jak sami piszą, w pierwszej dekadzie działalności teatru przede wszystkim starali się drogą szkoleń i warsztatów osiągnąć wysoki poziom aktorstwa, warsztatu zawodowego i technicznej obsługi spektakli, w drugiej dekadzie skupili się na wypracowani własnej wizji teatru, koncepcji dramaturgii i scenografii.


DIONIZOS W SANTO ÂNGELO
Teatr z Santo Ângelo łączy oryginalną estetykę i stylistykę z repertuarem o przesłaniu społecznym i egzystencjalnym, jest wrażliwy na literackie podglebie teatru, a zarazem realizuje poprzez teatr wiele projektów społeczno-edukacyjnych. Wiele podróżuje po kraju, prowadzi zajęcia dla dzieci i młodzieży ucząc postrzegania świata poprzez teatr i ekspresji poprzez teatr, prowadzi również kursy aktorskie na profesjonalnym poziomie. Ma na koncie ponad 2000 występów.
Zdobył sobie uznanie w Brazylii, z powodzeniem występował też w Argentynie, Boliwii, Francji, Szwajcarii, Włoszech i w Polsce – goszcząc w 2008 roku w Warszawie i w Lublinie. W Lublinie przebywał na zaproszenie Centrum Języka Portugalskiego Instytutu Camoesa (przy UMCS).
Już sama nazwa teatru przywołuje tradycję, w jaką teatr pragnie się wpisać i kontynować. Nurt dionizyjski jest teatrem emocji i przeżyć. Turma do Dionísio znakomicie łączy grę aktorską z posługiwaniem się lalkami, maskami i kostiumami, mistrzowsko kreuje scenograficzną przestrzeń używając skrótu i nośnego symbolu, aby na pierwszy planie zawsze był aktor – i jego relacja z widzem. Szuka głębi poprzez prostotę i wiarę w siłę aktorstwa i teatru bliskiego ludziom.



Do Drohobycza przyjadą – JERSON VICENTE FONTANA, lider teatru, z wykształcenia historyk, znakomity profesjonalny aktor, zarazem pracownik uniwersytecki i pedagog teatru, oraz MARISTELA MARASCA WEIRICH, również aktorka, ale i fascynująca scenografka, także inspicjentka teatru, z wykształcenia filozofka, także wykładowca akademicki; oboje specjalizują się również w pedagogice społecznej i teatrologii.

SCHULZ W BRAZYLII
Do adaptacji prozy Schulz namówił teatr HENRYK SIEWIERSKI, tłumacz prozy pisarza z Drohobycza na portugalski. Mieliśmy zaszczyt gościć Henryka Siewierskiego na Festiwalach w Drohobyczu w 2008, 2010 i 2012 roku.
Profesor Siewierski napisał nam: „To teatr ambitny, który działa już 30 lat i odnosi sukcesy w Brazylii i za granicą. Przed laty namawiałem ich do opracowania tego spektaklu i już jest gotowy, a dla nich, zafascynowanych dziełem Schulza, możliwość zaprezentowania tego spektaklu w Drohobyczu byłaby wielkim przeżyciem i dodatkowym bodźcem do twórczego propagowania jego dzieła w Brazylii. Z tego, co wiem, mogę ręczyć, że nie rozczarują. Dodam jeszcze, że spektakl jest oparty na moim przekładzie „Sanatorium...” na język portugalski.”
Henryk Siewierski ukończył studia i doktorat obronił w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego – tu pracował do 1985 roku będąc też lektorem języka polskiego na Uniwersytecie Lizbońskim. Od roku 1986 mieszka w Brazylii, jest najważniejszym brazylijskim polonistą, profesorem Universidade de Brasilia w stolicy kraju. Opublikował wiele książek, m.in. „Spotkanie narodów” (wydane przez Instytut Literacki w Paryżu,1984) i „Jak dostałem Brazylię w prezencie” (w krakowskiej oficynie UJ Universitas w roku 1998), a także fundamentalne „História da Literatura Polonesa” (w 2000 w Brasilii). Na język portugalski tłumaczył m.in. Cypriana Norwida, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Zbigniewa Herberta, Andrzeja Szczypiorskiego, Wisławę Szymborską, zaś na język polski m.in. „Mensagem” Fernanda Pessoi.

 W 1994 i 1996 ukazały się jego przekłady Schulza na portugalski, odpowiednio „Sanatorium pod klepsydrą" i „Sklepy cynamonowe" (Rio de Janeiro, oficyna Imago). Wcześniej Schulza na portugalski przekładał Aníbal Fernandes. W 2012 roku w Brazylii ukazało się pierwsze pełne wydanie tłumaczenia prozy Brunona Schulza na język portugalski "Ficção completa" (wydawnictwo Cosac Naify w Sao Paulo, seria Prosa do Mundo) w przekładzie Siewierskiego, gdzie pomieszczono też część tzw. utworów rozproszonych oraz teksty o Schulzu autorstwa Czesława Miłosza i Witolda Gombrowicza. W 2016 roku Siewierski został, miedzy innymi za te przekłady, uhonorowany Nagrodą Literacką Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie z siedzibą w Londynie.
W podróży do Drohobycza będzie Turma do Dionísio wspierać też dr NATALIA INES KLIDZIO, która urodziła się w Brazylii, a pracuje w Zakładzie Studiów Portugalistycznych UMCS, jest bardzo cenionym dydaktykiem i naukowcem.

ZOBACZ
Monodram wg „Quem Faz Gemer a Terra” Charlesa Kiefera; występuje: Jerson Fontana
https://www.youtube.com/watch?time_continue=284&v=B48deUQzQ8Q
O teatrze mówi Jerson Fontana:
https://www.youtube.com/watch?v=rJeaUvWq344
Działania edukacyjne:
https://www.youtube.com/watch?v=ylD1VtkI5m4
Przegląd pracy teatru: https://www.youtube.com/watch?v=HYhHrEN8AIw
https://www.youtube.com/watch?v=eYet3EjUZOQ
STRONY TEARU:
http://aturmadodionisio.blogspot.com
http://www.aturmadodionisio.com.br
                                                                                                   opr. GJ
                                                                                                   foto ze stron Dionisio i internetu